اولین بار در Jetstream Magazine توسط Sanghyun Kim.

صدای وزوز موتور در فرودگاه بین‌المللی صدام بغداد طنین‌انداز شد، در حالی که خانواده‌ها زیر نور خشن فلورسنت دست تکان می‌دادند و خداحافظی می‌کردند. در میان ۹۹ مسافری که آن صبح سال ۱۹۸۷ سوار Korean Air Flight 858 می‌شدند، کمتر کسی تصور می‌کرد سفرشان به یکی از تاریک‌ترین معماهای هوانوردی تبدیل شود.

۲۹ نوامبر ۱۹۸۷، برای مسافران فرودگاه بین‌المللی صدام (که اکنون فرودگاه بین‌المللی بغداد نامیده می‌شود) در بغداد، عراق، مانند هر روز سفر دیگری آغاز شد. در دروازه، ۹۹ مسافر سوار Korean Air Flight 858 می‌شدند؛ سفری به‌سوی سئول، کرهٔ جنوبی، با توقف‌های برنامه‌ریزی‌شده در ابوظبی، امارات متحدهٔ عربی و بانکوک، تایلند.

از میان ۹۹ مسافر و ۲۰ خدمهٔ حاضر در این Boeing 707 شانزده‌ساله، بیشترشان کره‌ای‌هایی بودند که از کار در خارج به کشور بازمی‌گشتند، از جمله ۵۵ کارمند شرکت ساختمان‌سازی و مهندسی Hyundai. دیگر مسافران قابل توجه شامل کنسول‌گری سئول در بغداد و همسرش، دو شهروند ژاپنی که پدر و دختر بودند، یک شهروند هندی و یک شهروند لبنانی بودند.

پس از پرواز از بغداد به ابوظبی بدون هیچ مشکلی، نه خدمه و شش مسافر پیاده شدند. پس از سوار شدن ۱۱ مسافر اضافی، پرواز برای پایلهٔ دوم خود به‌سوی بانکوک حرکت کرد. اکنون ۱۰۴ مسافر و ۱۱ خدمه بر روی هواپیما بودند.

{{REC}}

{{AD}}

The Airplane with a Past

این بدنهٔ خاص با رجیستری HL7406 تاریخچه مفصلی در کره داشت. بین سال‌های ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۲، این هواپیما به‌عنوان اولین هواپیمای رسمی ریاست‌جمهوری در کرهٔ جنوبی استفاده می‌شد. خدمت کوتاه‌مدت ریاست‌جمهوری آن زمانی پایان یافت که دولت به هواپیماهای جدیدتری که توسط Korean Air تهیه شده بود منتقل شد. سپس HL7406 با رنگ‌آمیزی آبی روشن جدید Korean Air بازنقاشی شد که نشان نمادین «تائگوک» بر روی دم و یک برچسب ویژه تبلیغاتی برای المپیک سئول ۱۹۸۸ داشت.

HL7406 اولین هواپیمای نو بود که Korean Air از Boeing سفارش داده بود. پیش از HL7406، Korean Air دو فروند Boeing 720 کارکرده را که از Eastern Air Lines خریداری کرده بود بهره‌برداری می‌کرد و یک فروند Boeing 707 باری را به‌صورت اجاره‌ای برای مسیرهای باربری به کار می‌گرفت.

Maintenance History

تا آن زمان، HL7406 دو حادثه را تجربه کرده بود. در ۱۳ سپتامبر ۱۹۷۷، به‌دلیل یک مشکل هیدرولیک، چرخ جلویی هنگام فرود در فرودگاه بین‌المللی سئول-گیمپو باز نشد و منجر به فرود نیمه‌بدنه شد. ده سال بعد، در ۲ سپتامبر ۱۹۸۷، هواپیما هنگام نزدیک شدن به همان فرودگاه دوباره همان مشکل چرخ جلویی را تجربه کرد که باز هم به یک فرود بدنه منجر شد. پس از تعمیر آن، هواپیما به عملیات بازگشت و اولین مقصدش بغداد بود. پرواز 858 پرواز بازگشتی از این سفر اول بود.

{{AD}}

A Routine Flight That Never Landed

در میان مسافرانی که در اولین توقف هواپیما در بغداد پیاده شدند، دو شهروند ژاپنی بودند که قرار بود به پرواز Gulf Air به‌سوی بحرین متصل شوند. این دو مسافر به‌زودی بدنام‌ترین تروریست‌ها در تاریخ کره شدند.

پرواز دوم هواپیما — از بغداد به بانکوک — مانند یک پرواز عادی آغاز شد. فقط ۴۵ دقیقه قبل از فرود در بانکوک، حدود ساعت ۰۵:۰۵ به‌وقت UTC، خلبانان آماده شروع فرود بودند.

«انتظار می‌رود به‌موقع در بانکوک برسیم. زمان و موقعیت نرمال است،» آن‌ها به کنترل ترافیک هوایی مخابره کردند.

متأسفانه، این آخرین پیام رادیویی آن‌ها به کنترل ترافیک هوایی بود.

{{AD}}

کمی بعد، کنترل‌کنندگان ترافیک هوایی فرودگاه بانکوک همهٔ ارتباطات با Flight 858 را از دست دادند. پرواز بر فراز دریای آンダمان ناپدید شد.

در فرودگاه بین‌المللی سئول-گیمپو، انتظار تبدیل به ویرانی شد وقتی به خانواده‌ها و دوستان اطلاع داده شد که پرواز حتی به توقف میانی در بانکوک هم نرسیده و ناپدید شده است.

بیش از ۳۰۰ خویشاوند پریشان‌شده شب را به برگزاری مراسم یادبود گذراندند. شمع‌ها می‌سوختند و خانواده‌ها عکس‌ها را چسبیده و زمزمه دعا می‌کردند. یادبودی دیگر در یک هتل فرودگاهی برپا شد که مقامات هواپیمایی خانواده‌ها را از جست‌وجو مطلع نگه می‌داشتند. از دست دادن Flight 858 کشور را شوکه کرد، به‌ویژه از آنجا که در چهار سال پیش در ۱۹۸۳ حادثهٔ سرنگونی Korean Air Flight 007 رخ داده بود و از آن زمان حادثهٔ عمدهٔ هوانوردی دیگری در کرهٔ جنوبی گزارش نشده بود.

تایلند فوراً عملیات جست‌وجو و نجات را آغاز کرد. به‌زودی میانمار (پیشتر بورما) و هند و همچنین جمهوری کره (کرهٔ جنوبی) به این تلاش پیوستند. 

در ابتدا تصور می‌شد نقص فنی رخ داده است، زیرا هواپیما تازه از آشیانهٔ تعمیر بازگشته بود. اما در ۱ دسامبر — دو روز پس از حادثه — بازداشت و مرگ دو مسافر ژاپنی که سوار Flight 858 شده بودند، پرونده را به‌کلی در جهتی دیگر قرار داد.

{{AD}}

The Investigation

بلافاصله پس از ناپدید شدن KAL858، مقامات کرهٔ جنوبی به‌شدت به دست داشتن کرهٔ شمالی شک کردند. این اتهامات بر پایهٔ رفتار غیرمعمول دو مسافر ژاپنی در روزهای قبل از پرواز شکل گرفته بود. هنگام رزرو بلیت، مسافران ژاپنی نام کوچک خود را نوشته بودند، برخلاف مسافران ژاپنی معمول که با نام خانوادگی شناخته می‌شوند. آن‌ها همچنین برنامهٔ سفر مشکوکی داشتند: وین-بلگراد-بغداد-ابوظبی-بحرین، درحالی‌که یک مسیر بسیار ساده‌تر در دسترس بود. افزون بر این، مقامات خاطرنشان کردند که آن‌ها پس از بازجویی دربارهٔ ناپدید شدن KAL858 از هتل‌شان در بحرین زودتر از موعد خارج شدند.

با افزایش‌شدن سوءظن‌ها، سفارت کرهٔ جنوبی در بحرین با سفارت ژاپن تماس گرفت تا گذرنامه‌هایی را که دو مسافر ژاپنی هنگام سوار شدن ارائه داده بودند بررسی کند. وقتی مشخص شد گذرنامه‌ها جعلی هستند، مقامات بحرینی دو مسافر ژاپنی را در فرودگاه بازداشت کردند، درست هنگامی که آن‌ها در حال چک‌این برای پرواز به عمان بودند. یکی از کارکنان سفارت ژاپن خروج آن‌ها را به تعویق انداخت و ادعا کرد گذرنامهٔ زن جعلی است و بنابراین او باید برای بررسی بیشتر با یک هواپیمای ژاپنی به ژاپن بازگردانده شود. مرد با شنیدن این موضوع از او خواست که برای جلوگیری از شناسایی خودکشی کند. هر دو تلاش کردند با بلعیدن سیانید مخفی‌شده در سیگارها خودکشی کنند؛ زن نجات پیدا کرد چون مقامات مانع تلاش او شدند، ولی مرد از سم جان باخت.

{{AD}}

دولت کرهٔ جنوبی یک فرستادهٔ ویژه به بحرین فرستاد تا درخواست استرداد مظنونین را مطرح کند، زیرا خودکشی با سیانید روش معمولی بود که مأموران کرهٔ شمالی از آن استفاده می‌کردند. مقامات بحرینی موافقت کردند که زن و جسد مرد را تحویل دهند و تحقیقات رسمی از سوی دولت کرهٔ جنوبی آغاز شد. مظنونین سپس با یک فروند DC-10 کره‌ای چارتر شده به کرهٔ جنوبی منتقل شدند.

مشخص شد که تروریست‌ها یک بمب زمان‌دار رادیویی در محفظهٔ بالای سر نزدیک صندلی‌هایشان، 7B و 7C، قرار داده بودند که برای انفجار نه ساعت پس از تنظیم، برنامه‌ریزی شده بود. تنها ۴۵ دقیقه قبل از فرود در بانکوک، زمان‌شمار به صفر رسید.

A Confession That Shook Two Koreas

پس از انتقال به کرهٔ جنوبی، زن که به‌عنوان Mayumi Hachiya شناخته شده بود، به‌طور گسترده بازجویی شد. از آنجایی که پوشش ژاپنی او لو رفته بود، تلاش کرد خود را چینی جا بزند و حتی به زبان چینی نوشت. اما مأموران سازمان اطلاعات ملی (NIS) از تکنیک‌های تحریک برای تأیید اصالت کره‌ای او استفاده کردند.

برای مثال، وقتی یک کارآگاه در اتاق به همکارانش به کره‌ای گفت او دروغ می‌گوید، او به چینی اعتراض کرد و گفت: «من دروغ نگفتم»، و بدین‌وسیله نشان داد که درک زبان کره‌ای دارد. بازپرس‌ها همچنین به زبان کره‌ای شوخی کردند که باعث خندهٔ او شد و در حضور او به خانوادهٔ کیم فحش دادند تا واکنشی بگیرند. وقتی از او دربارهٔ مارک‌های تلویزیون در ژاپن پرسیدند، ناخواسته نام یک مارک تلویزیونی کرهٔ شمالی را گفت. او همچنین اشتباهی گفت که در ژاپن سمت راننده در سمت چپ است.

{{AD}}

به‌منظور ترغیب او به گشوده‌گفتن، مأموران NIS هاشیا را در یک گشت شهری در سئول همراهی کردند. با نشان دادن تصاویر واقعی از کرهٔ جنوبی، مأموران امیدوار بودند او درک کند که نگرش او نسبت به کرهٔ جنوبی به‌عنوان یک ملت سرمایه‌داری شکست‌خورده و فاسد دروغ است و اینکه او به‌عنوان ابزاری در خدمت تروریسم کرهٔ شمالی مورد بهره‌برداری قرار گرفته است. مأموران همچنین با استفاده از روش‌های نرم‌تر بازجویی، که برخلاف شکنجه و خشونتی بود که او انتظار داشت، او را شگفت‌زده کردند.

در حدود ساعت ۵ بعدازظهر در ۲۳ دسامبر ۱۹۸۷، ۲۵ روز پس از بمب‌گذاری KAL858، Mayumi Hachiya برای اولین بار به کره‌ای گفت: «مرا ببخشید. متأسفم.» او بعداً به‌صورت داوطلبانه اعترافات بیشتری به زبان کره‌ای ارائه داد.

The Bombers

نام واقعی Mayumi Hachiya، Kim Hyun-Hui بود و او یک عامل ۲۵ سالهٔ کرهٔ شمالی بود. مرد، Shinichi Hachiya، شناسایی شد به‌عنوان Kim Sung-il، یک عامل ۷۰ سالهٔ کرهٔ شمالی که نقشه را طراحی کرده بود. هر دوی آن‌ها مأموران ویژهٔ ادارهٔ اطلاعات کمیتهٔ مرکزی حزب کارگران کرهٔ شمالی بودند.

{{REC}}

Kim Hyun-Hui در ۲۷ ژانویهٔ ۱۹۶۲ به دنیا آمد؛ پدرش دیپلمات کرهٔ شمالی بود. او در جامعهٔ برتر کرهٔ شمالی زندگی می‌کرد. بخشی از کودکی‌اش را در کوبا گذراند، جایی که پدرش در سفارت کرهٔ شمالی کار می‌کرد، و سپس به کرهٔ شمالی بازگشت و در آنجا دبیرستان را گذراند. پس از فارغ‌التحصیلی، در دانشگاه مطالعات خارجی پیونگ‌یانگ به تحصیل در رشتهٔ زبان ژاپنی پرداخت و در کلاسش ممتاز بود، که حزب مرکزی به آن توجه کرد. او احضار شد تا به‌عنوان مأمور ویژه آموزش ببیند و تحت پوشش یک زن ژاپنی آموزش‌های جاسوسی را بگذراند.

کمی بعد، به‌طور ناگهانی تنها به کرهٔ شمالی احضار شد. او ابتدا فکر کرد مأموریتش نفوذ به ژاپن و آغاز عملیات جاسوسی است. اما دولت نقشه‌ای کاملاً متفاوت داشت.

دو ماه قبل از بمب‌گذاری، Kim Hyun-Hui و Kim Sung-il در پیونگ‌یانگ مأمور یک عملیات فوق‌العاده محرمانه برای نابود کردن یک هواپیمای کرهٔ جنوبی شدند. کرهٔ شمالی می‌خواست المپیک تابستانی ۱۹۸۸ در سئول را مختل کند، رویدادی که توسعهٔ سریع کرهٔ جنوبی را به نمایش می‌گذاشت.

{{AD}}

در ۱۲ نوامبر، ۱۷ روز قبل از بمب‌گذاری، مأموران فرودگاه Sunan پیونگ‌یانگ را ساعت ۸:۳۰ صبح با پروازی از Air Koryo به مسکو ترک کردند. پس از رسیدن به مسکو همان روز ساعت ۶ بعدازظهر، نیمه‌شب با پروازی از Aeroflot عازم بوداپست شدند و صبح زود به آنجا رسیدند. مأموران شش روز را در خانهٔ یک افسر راهنمای کرهٔ شمالی گذراندند و در ۱۸ نوامبر با خودرو به وین رفتند. پس از عبور از مرز اتریش، افسر راهنما به آن‌ها گذرنامه‌های جعلی ژاپنی با مهرهای خروج ساختگی داد. از آن پس، مأموران تحت هویت‌های جعلی ژاپنی سفر کردند.

مأموران در ۱۸ نوامبر در اتاق 603 هتل Am Parkring Vienna چک‌این کردند. در وین، آن‌ها به دفتر Austrian Airlines رفتند تا بلیت پرواز بخرند. آن‌ها همچنین در دفتر Alitalia بلیت‌هایی برای مسیر ابوظبی به رم (از طریق امان) به‌عنوان مسیر فرار خریدند.

در ۲۳ نوامبر، شش روز قبل از بمب‌گذاری، مأموران وین را به‌سوی بلگراد ترک کردند با پروازی از Austrian Airlines. در شب ۲۷ ام، دو روز قبل از بمب‌گذاری، یک بمب زمان‌دار که در قالب یک رادیو Panasonic ژاپنی پنهان شده بود و مواد منفجرهٔ مایع مخفی‌شده درون یک بطری نوشیدنی الکلی به آن‌ها تحویل داده شد. این اقلام توسط دو افسر راهنمای کرهٔ شمالی که از وین با قطار به بلگراد آمده بودند تحویل شد.

{{AD}}

در ۲۸ نوامبر، شب بمب‌گذاری، مأموران از بلگراد به بغداد با پروازی از Iraqi Airways رفتند و ساعت ۸:۳۰ شب رسیدند. پس از تقریباً سه ساعت انتظار در سالن ترانزیت، Kim Sung-il زمان‌سنج بمب را طوری تنظیم کرد که نه ساعت بعد منفجر شود. سپس آن‌ها سوار Korean Air Flight 858 شدند و چمدان‌های خود — همراه با مواد منفجره — را در محفظه‌های بالای سر صندلی‌های 7B و 7C قرار دادند. Flight 858 در ساعت ۱۱:۳۰ شب بغداد را ترک کرد و روز بعد ساعت ۳:۳۰ بامداد به ابوظبی رسید. مأموران بدون چمدان‌های دستی خود پیاده شدند.

KAL858 به مسیر خود به‌سوی بانکوک ادامه داد، اما متأسفانه هنگامی که زمان‌سنج نه‌ساعته به پایان رسید، بمب منفجر شد و هواپیما دچار انفجار شد.

پس از پیاده‌شدن در ابوظبی، مأموران که اکنون بمب‌گذاران بودند با مشکلات ویزا مواجه شدند و یک کارمند فرودگاه خواست که بلیت‌های ادامهٔ سفر آن‌ها را نشان دهند. از آنجا که برنامهٔ سفرشان قبلاً مشکوک به‌نظر می‌رسید — آن‌ها به سمت بازگشت حرکت می‌کردند — آن‌ها مسیر فرار به رم را رها کردند و تصمیم گرفتند به‌جای آن به بحرین پرواز کنند. آن‌ها از ابوظبی با Gulf Air Flight 003 به بحرین رفتند و همان روز رسیدند. پس از اقامت در هتل، تلاش کردند بلیت‌هایی به رم بخرند، اما چون روز یک‌شنبه بود، دفاتر هواپیمایی تعطیل بودند. روز بعد، برای بلیت همان روز تلاش کردند اما پروازها تکمیل بود. نهایتاً برای سه‌شنبه، یکم دسامبر بلیت خریدند.

وقتی بمب‌گذاران به هتل بازگشتند، یکی از کارمندان سفارت کرهٔ جنوبی که بر اساس اطلاعات جمع‌آوری‌شده قبلی عمل می‌کرد، به اتاق هتل آن‌ها سر زد. کارمند به بمب‌گذاران گفت که چقدر خوش‌شانس بوده‌اند که قبل از برخاستن پرواز به بانکوک از آن پیاده شده‌اند و دربارهٔ برنامهٔ سفرشان پرسید و سپس ناگهان اتاق را ترک کرد.

{{AD}}

این موضوع اضطراب بمب‌گذاران را تشدید کرد. صبح روز بعد، آن‌ها زودتر از هتل چک‌اوت کردند و به فرودگاه بین‌المللی بحرین رفتند، جایی که یک کارمند سفارت ژاپن کشف کرد هویت‌های آن‌ها جعلی است. در همین هنگام مأموران تلاش کردند خودکشی کنند و Kim Hyun-Hui برای بازجویی بازداشت شد.

بقایای جزئی KAL858. منبع: Yonhap News Agency

تحقیقات نتیجه گرفت که هدف این بمب‌گذاری اخلال در انتخابات ریاست‌جمهوری پیش‌رو و بازداشتن کشورها از شرکت در المپیک تابستانی ۱۹۸۸ در سئول بوده است. این حمله در تداوم تلاش‌های دیگر کرهٔ شمالی برای بی‌ثبات کردن دولت کرهٔ جنوبی انجام شد؛ از جمله بمب‌گذاری رنگون در ۱۹۸۳ و بمب‌گذاری در فرودگاه بین‌المللی گیمپو در ۱۹۸۶ که شش روز قبل از بازی‌های آسیایی ۱۹۸۶ برگزارشده در سئول رخ داد.

The Aftermath

Kim Hyun-Hui به اعدام محکوم شد، اما بعداً توسط دولت بخشوده شد تا اطلاعات طبقه‌بندی‌شده دربارهٔ کرهٔ شمالی به‌دست آید. تصور می‌شود خانواده و بستگان او که در کرهٔ شمالی مانده بودند، همگی به اردوگاه‌های کار اعزام و از منطقهٔ پایتخت پیونگ‌یانگ تبعید شدند.

Kim در اوایل دههٔ ۱۹۹۰ دو کتاب دربارهٔ زندگی خود نوشت و بیش از ۶۰۰٬۰۰۰ دلار غرامت به خانواده‌های قربانیان پرداخت کرد. او در حال حاضر تحت حفاظت سازمان اطلاعات ملی کرهٔ جنوبی زندگی می‌کند. او با یک مأمور سابق سازمان اطلاعات ملی ازدواج کرده و صاحب دو فرزند است.

{{AD}}

از آنجا که بمب‌گذاری نزدیک به انتخابات ریاست‌جمهوری رخ داد، حزب حاکم توانست با پیگیری سریع مجازات و پخش گستردهٔ دستگیری تروریست از این رویداد در انتخابات بهره ببرد. Kim Hyun-Hui در ۱۵ دسامبر، یک روز قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری، به کرهٔ جنوبی منتقل شد. جنگ کره هنوز بر بیشتر مردم کرهٔ جنوبی اثر داشت و چنین اخباری تأثیر مثبتی بر افکار عمومی گذاشت. در پایان، با از هم پاشیدن ائتلاف نامزدهای مخالف، حزب حاکم توانست به ادارهٔ رژیم ادامه دهد.

بقایای Flight 858 هرگز به‌طور کامل بازیابی نشد و دولت علاقهٔ چندانی به بازیابی سریع بقایا نشان نداد. این امر به تئوری‌های توطئه‌ای انجامید که ادعا می‌کردند عملیات با طراحی حزب حاکم کرهٔ جنوبی ترتیب داده شده بود. این اتهامات تا امروز همچنان مورد بحث قرار دارند.

در ۲۰۱۹، شرکت پخش MBC کرهٔ جنوبی آوارهایی را یافت که باور می‌شود بدنهٔ Flight 858 باشند. با وجود گذشت ۳۲ سال از بمب‌گذاری، بدنهٔ کشف‌شده تقریباً سالم بود، که نشان می‌دهد 707 به‌طور شدید به داخل اقیانوس سقوط نکرده بلکه احتمالاً فرودی ناموفق در دریا انجام داده است.

در ۲۷ نوامبر ۲۰۲۰، MBC اعلام کرد که دولت کرهٔ جنوبی با دولت میانمار بر سر فرستادن تیم تحقیقاتی به محل آوارها توافق کرده است. با این حال، به‌خاطر کودتای میانمار که در ۱ فوریهٔ ۲۰۲۱ رخ داد، تحقیقات متوقف شد. MBC ویدیویی در دسامبر گذشته منتشر کرد و بر اهمیت انجام تحقیقات مجدد تأکید کرد.

یادبودی برای قربانیان Flight 858 در جنگل شهروندی یانگ‌جی (Yangjae Citizen Forest)، سئول، کرهٔ جنوبی قرار دارد. سی و هشت سال بعد، داستان Flight 858 همچنان طنین‌انداز است و به جهان یادآوری می‌کند که در پس هر عمل تجاوز سیاسی، زندگی‌های انسانی، خانواده‌ها و رویاهایی هستند که ناگهان قطع شدند، همهٔ آن‌ها در امید مشترکی برای جلوگیری از تکرار چنین تراژدی‌هایی پیوند خورده‌اند.

{{AD}}