Operasyonel otonom "sadık kanatlı" drone'ları konuşlandırma yarışı, 2026 yaklaşırken hız kesmeden tırmanıyor; ABD Hava Kuvvetleri kritik üretim kararları almaya hazırlanıyor, Avustralya canlı mühimmatla muharebe yeteneklerini gösteriyor ve Avrupa ile Asya'daki rakip programlar hızla olgunlaşıyor.

ABD Hava Kuvvetleri Mali Yıl 2026'da Üretim Kararı Almayı Hedefliyor

USAF, Collaborative Combat Aircraft (CCA) programının ilk kademesi için mali yıl 2026'da rekabetçi bir üretim kararı almayı hedefliyor ve on yılın sonundan önce tam operasyonel bir yetenek sahaya sürmeyi planlıyor.

2025'te her iki Increment 1 prototipinin de ilk uçuşlarının başarılı olmasının ardından, servis artık nihai üretim kararına bir adım daha yaklaştı. General Atomics'in YFQ-42A'sı ve Anduril Industries'in YFQ-44A'sı uçuş testlerine geçti ve kritik performans verileri üretti.

F-22 Raptor, CCA'ları kontrol edecek ilk operasyonel platform olacak; tablet tabanlı yeni kontrol sistemlerinin mali yıl 2026'da kurulmasına başlanması planlanıyor. Bu 15 milyon dolarlık girişim, muharebe kodlu Raptor'ları otonom sistemler için havada kontrolör görevi görecek şekilde yeniden donatacak.

Hava Kuvvetleri Bakanı Frank Kendall, Increment 1 kapsamında önümüzdeki beş yıl içinde 100'ün üzerinde CCA sipariş etme beklentisi içinde; servis nihai hedef olarak F-22, F-35, geleceğin Next Generation Air Dominance (NGAD) avcısı ve stratejik platformlarla eşleştirilmiş 1.000'in üzerinde uçaktan oluşan bir filo planlıyor.

{{AD}}

Avustralya Tarihi Bir Muharebe Dönüm Noktası Elde Etti

Avustralya'nın MQ-28 Ghost Bat programı, Aralık 2025'te bir dönüm noktası yaşatarak AIM-120 füzesi ile tamamlanan bir hava-hava silah angajmanı gerçekleştiren ilk otonom uçak oldu.

Bu angajmanda MQ-28, bir Boeing E-7 Wedgetail ve bir F/A-18F Super Hornet ile birlikte bir hava hedefini etkisiz hale getirmek üzere görev yaptı; drone, E-7A'dan yetki aldıktan sonra hedefi başarıyla yok etti.

Hava-hava kabiliyetinin geliştirilmesi, Mart ayındaki Avalon Airshow'da alınan kararla başlayıp biraz fazla sekiz ay sürdü. Operatör uçuş sırasında yalnızca dört ana komut verdi: kalkış, muharebe hava devriyesi icra et, müdahaleye karar ver ve silahlanmaya ve ateş etmeye izin ver.

Bu başarının ardından Canberra, 2028'e kadar operasyonel yeteneği desteklemek üzere yedi ek drone — altısı Block 2 ve ilk Block 3 olmak üzere — için AUS $754 milyon değerinde üçüncü bir dilimi onayladı. Block 3 varyantının, gizlilik özelliklerini korumak için muhtemelen dahili bir silah bölmesi içermesi bekleniyor.

{{AD}}

Avrupa Programları Karmaşıklığı Aşmaya Çalışıyor

Avrupa'daki sadık kanatlı manzarası parçalı kalmaya devam ediyor, ancak 2026'ya girilirken giderek daha aktif hale geliyor. Almanya'nın Airbus'ı ile İsveç'in Saab'ı, Eurofighter Typhoon ve Gripen uçakları için gelişmiş bir sadık kanatlı drone geliştirmek üzere müzakereler yürütüyor; bu girişim, sorunlu Franco-Alman-İspanyol Future Combat Air System (FCAS) programından ayrı olarak ele alınıyor.

BAE Systems, Birleşik Krallık-İtalya-Japonya Global Combat Air Programme (GCAP) için destek sağlamak amacıyla 2026'da bir Autonomous Collaborative Platform demonstratörünü uçurmayı planladığını doğruladı, ancak belirli platform gereksinimleri hâlâ değerlendirme aşamasında.

Japonya'nın Mitsubishi Heavy Industries, Japan International Aerospace Exhibition 2024'te Affordable Rapid Prototype Missile Drone Concept 20X adlı füze benzeri tasarım ve yüksek performanslı taktik İHA olmak üzere iki CCA konsepti tanıttı; bu adım Tokyo'nun GCAP için insanlı-insansız ekip çalışmasına bağlılığını gösteriyor.

Avrupa tiyatrosu, bazı gözlemcilerin FCAS'i fiilen ölü olarak görmesiyle belirsizlik yaşıyor; Almanya ise muhtemelen GCAP'e veya bağımsız sadık kanatlı geliştirmeye yönelebilir.

{{REC}}

Çin'in Hızlı Gelişimi İddiaları Yükseltiyor

Çin'in birden fazla altıncı nesil platformu ve bunları destekleyen sadık kanatlı sistemleri paralel olarak geliştirmesi, küresel rekabeti dramatik şekilde hızlandırdı. Üçüncü J-36 prototipi, menzil, ısıl yönetim ve insanlı-insansız ekip entegrasyonuna odaklanan ek geliştirmeleri içerecek şekilde 25 Aralık 2025'te uçarken gözlemlendi.

Haziran 2025'te Beijing yakınlarındaki Yangfang üssüne ait uydu görüntüleri, daha önce tespit edilmemiş beş kuyruksuz tasarım da dahil olmak üzere çeşitli insansız hava araçlarını ortaya koydu; bu durum yeni sadık kanatlı yeteneklerin yakında tanıtılacağını düşündürüyor.

Çin'in iki kişilik J-20S gizli avcısının büyük olasılıkla PLAAF hizmetine girdiği görülüyor; yeniden tasarlanmış gövde, sadık kanatlı drone'ları kontrol etmekle görevli ikinci bir mürettebat üyesini barındıracak şekilde düzenlendi. Bu, insan-makine ekip çalışması ve drone sürülerine dayanan ölçeklenebilir, dağıtılmış hava gücüne doğru bir kayışı temsil ediyor.

Devamını oku: Çin’in ‘Kuyruksuz’ 6. Nesil Avcı Prototipleri

ABD Ordusu Sürece Dahil Oluyor

ABD Ordusu havacılık birimi, gelecekteki bir sadık kanatlı drone programı için gereksinimleri geliştirmek üzere sanayi ile Hint-Pasifik ve Avrupa'daki bileşen komutanlıklarıyla birlikte çalışıyor; 2026 başında deneyler planlanıyor.

Herhangi bir Ordu CCA'sı muhtemelen fırlatılan etkileri kendisi taşıyacak, böylece daha yüksek riskli ortamlara erişim daha da genişleyecek ve mürettebatlı-mürettebatsız ekiplerin karmaşık ve esnek taktikleri icra etmesine olanak sağlanacak.

{{AD}}

Sanayi Rekabeti Kızışıyor

Zaten seçilmiş ana yüklenicilerin ötesinde, rekabetçi ortam evrimini sürdürüyor. Northrop Grumman, Aralık 2025'te Project Talon'ı tanıttı; bu proje, tamamen kompozit bir yapıya sahip olup CCA Increment 1 teklifine göre 1.000 pound daha hafif ve yüzde 50 daha az parçadan oluşuyor.

Lockheed Martin'in Skunk Works birimi Vectis adlı gizli muharebe drone'unu duyurdu; ilk uçuş 2027'ye planlanırken, General Atomics DARPA sözleşmesi altındaki Longshot drone'unun Increment 2 gereksinimlerine uyabileceği belirtildi.

{{AD}}

2026: Belirleyici Yıl

ABD üretim kararlarının birleşimi, Avrupa demonstratör uçuşları, Avustralya'nın süregelen operasyonel testleri ve olası Çin tanıtımları 2026'yı Collaborative Combat Aircraft için bir dönüm noktası haline getiriyor. Operasyonel uygunluğu, uygun maliyeti ve etkili insan-makine ekip çalışmasını gösteren programlar, muhtemelen on yıllarca hava muharebesinin şeklini belirleyecek.

CCA programı, ilk iki yılında, altı öncül projenin son on yılda birlikte harcadığından daha fazlasını harcayacak; bu, Batılı hava kuvvetlerinin benzer düzeyde bir rakibe karşı uygun maliyetli sayı avantajı sağlama önceliğini vurguluyor.

Bir kıdemli USAF yetkilisinin de belirttiği gibi, bir konseptten uçuşa rekor sürede geçiş, engeller temizlendiğinde ve çabalar savaşçı ihtiyaçları etrafında hizalandığında servisin hızıyla muharebe yeteneği teslim edebildiğini kanıtlıyor. Şimdi soru, üretim, entegrasyon ve operasyonel kullanımın 2026 ve sonrasında bu ivmeyi koruyup koruyamayacağıdır.